Misschien heb je het je al eens afgevraagd: waar dient de sperriem eigenlijk voor? En hoe vriendelijk is het riempje eigenlijk? Linda Limburg, osteopaat voor paarden, en Marion Alblas, instructrice in de Academische Rijkunst, geven hun duidelijke mening over het gebruik ervan. De sperriem is oorspronkelijk ontwikkeld om ervoor te zorgen dat het bit rustiger in de mond van het paard ligt tijdens het rijden. Maar ook wordt het maar al te vaak gebruikt om te voorkomen dat de mond geopend wordt. Dat kan je namelijk tijdens een dressuurproef duur komen te staan. Is het flink aansnoeren van de sperriem dan de beste oplossing?
Linda vindt het gebruik van de sperriem zelf niet verkeerd, mits hij op de correcte wijze gebruikt wordt. “Wat je veel tegenkomt, is dat de sperriem te strak wordt aangetrokken en dat heeft belangrijke negatieve gevolgen. Zo voorkom je dat het paard nageeflijk kan lopen. Een nageeflijk paard zal namelijk zijn onderkaak laten zakken. Een te strak aangesnoerde sperriem gaat dit tegen. Ook het tongbeen van het paard wordt beperkt in zijn beweeglijkheid. Het tongbeen heeft belangrijke verbindingen met zowel de bovenste als onderste keten van het paard. (Met de onderste keten wordt de aanhechting van de keelspieren bedoeld en met bovenste keten de ophanging aan de schedel en de verbinding naar de atlas.) Dit zorgt ervoor dat er van ontspanning in het halsgebied geen sprake kan zijn. Dit heeft ook consequenties qua ontspanning in de rest van het lichaam. Afkauwen is ook niet mogelijk met een te strakke sperriem.” Linda: “Dit is een expressie die het paard nodig heeft om spanning los te kunnen laten en is het van belang om goed te kunnen slikken. Je sluit het paard compleet op zodra je te strak aansnoert, al dan niet in combinatie met het te strak aansnoeren van de neusriem.”
Paard uit balans
Als je de sperriem te strak aansnoert gaat het paard spanning opbouwen in de kaakspieren en kaakgewricht. En daardoor ontstaat er ook spanning in de eerste halswervel, de atlas. Juist het gewricht tussen de schedel en de eerste halswervel is waar het paard de stelling aanneemt. “Ik kom het in mijn vak heel vaak tegen dat ik paarden zie die spanning achter de oren hebben. Dat kan zich uiten in kopschuwheid of gewoon niet graag aangeraakt willen worden aan de oren. Ook rijtechnisch kun je hiervan de gevolgen ervaren. Zo kan het paard eenzijdig geen stelling willen aannemen of zijn hoofd gaan kantelen. De oorzaak daarvan kan dus te herleiden zijn naar dit smalle riempje over de neus.
De hals is waar het paard zichzelf mee in balans moet houden. Linda legt het beeldend uit: “Stel er ligt een plank over een sloot waar je overheen mag lopen met je armen wijd, dan is dat veel makkelijker dan wanneer je je armen op je rug moet houden. Als je het paard in de hals gaat beperken, bijvoorbeeld door het te strak aansnoeren van de sperriem, dan zal hij in de rest van zijn lijf moeten compenseren om zichzelf in balans te houden.”
Academische Rijkunst
Marion voegt eraan toe dat de kaken van het paard in verbinding staan met de achterbenen. “Zonder een ontspannen kaak kunnen de achterbenen niet of niet voldoende ondertreden.” En dat is noodzakelijk, volgens Marion. Zij heeft zich bekwaamd in diverse trainingsmethoden waaronder de Academische Rijkunst – Bent Branderup, Marius Schneider en Chris Irwin zijn haar voorbeelden – en is een fel tegenstander van het gebruik van de sperriem. Ze zegt hierover: “Waarom zou je voor sperriem betalen als je hem niet nodig hebt?” Aanvankelijk wist ze niet beter, maar ze is door schade en schande wijs geworden. Ze deed de ORUN-opleiding en was een zeer fanatiek wedstrijdruiter. Inmiddels heeft ze geleerd wat de impact is van de sperriem en heeft ze er een aversie tegen ontwikkeld. “Je kunt beter aandacht schenken aan een goed doordachte training. Ze legt in haar lessen hier dan ook de nadruk op.
“Mocht het paard zijn mond opendoen tijdens de training, dan heeft het paard daar een reden voor. Je moet je afvragen waarom het paard zijn mond opent in plaats van het gevolg te bestrijden. Paarden uiten op deze manier ongemak of pijn. Ook kan het voorkomen dat het paard gewoonweg de mond niet kan sluiten door een te dik bit. Voorkom problemen in de mond van je paard en in de rest van het lichaam door te leren kijken, voelen en vragen te stellen aan je instructeur.”
Bron: Bitmagazine.nl
